Serwis wykorzystuje do swojego działania mechanizm plików cookies. Ustawienia plików cookies można definiować w używanej przeglądarce. |
Tutejszy kościół został zbudowany w latach 1899-1901 dzięki staraniom sopockiej wspólnoty Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Wystarczająca początkowo Kaplica Pokoju (obecnie na jej miejscu znajduje się kościół ewangelicko-augsburski pod wezwaniem Zbawiciela w Parku Południowym) wobec ciągłego rozwoju Sopotu i zwiększającej się liczby mieszkańców i kuracjuszy szybko, bo już w 1880r. okazała się za mała. W 1884r. rada parafialna postanowiła przez dobudowę powiększyć powierzchnię kaplicy. Sporządzony w 1885r. projekt nie znalazł uznania ani u konsystorza, ani u królewskich urzędników. Uznano, że dobudowa zeszpeciłaby ładny obiekt projektu pana Nathego, a kościół w miejscowości uzdrowiskowej, jaką jest Sopot, powinien zdobić miasto. W tej sytuacji rada parafialna w styczniu 1877r. podjęła uchwałę o budowie nowego kościoła. Powołano komitet, który z wielką energią zajął się podstawową sprawą, jaką było zbieranie funduszy na ten cel. Wysłano list intencyjny do Jej Wysokości Cesarzowej Augusty Wiktorii z prośbą o pomoc i objęcie protektoratu nad budową kościoła. Nie znalazł on jednak pozytywnego oddźwięku, gdyż ze względu na posiadanie nieznacznych funduszy na jakiś czas odłożony być musi. Nie zmniejszyło to zapału komitetu, który podejmował najrozmaitsze inicjatywy, by zebrać wystarczające środki na rozpoczęcie budowy. Organizowano koncerty i przedstawienia teatralne, przeprowadzano zbiórki po domach, także poza Sopotem, w prowincjach Prusy Wschodnie i Pomorze. Szczególną imprezą było zbieranie darów sprzedawanych następnie na bazarze. Nawet cesarzowa ofiarowała cenne dzieła sztuki na ten cel. Zebrane pieniądze pozwoliły myśleć o rozpoczęciu budowy kościoła. Działający dotąd komitet rozszerzono i przekształcono w 1898r. w Stowarzyszenie Budowy Kościoła, które działało do jej ukończenia w 1901r.
Pierwszym zadaniem stowarzyszenia było przekonanie zwolenników rozbudowy Kaplicy Pokoju do rezygnacji z tej idei. Sprawę tą przesądziło oświadczenie konsystorza wykluczające rozbudowę i zalecające wszystkimi siłami przystąpić do budowy nowego kościoła. Następnie kontynuowano w różny sposób zbieranie funduszy na ten cel. Kościół zlokalizowano na eksponowanym miejscu, zgodnie z zaleceniem konsystorza, na tak zwanej Morskiej Górze (Seeberg), aby stał się ozdobą Sopotu. Trzeba przyznać, że ta lokalizacja zachowała do dzisiaj walory. Mimo upływu ponad 100 lat kościół jest nadal ozdobą w samym centrum miasta. Projekt kościoła w stylu neogotyckim wykonał radca rządowy Louis von Tiedemann z Poczdamu i to bez wynagrodzenia. Stowarzyszenie budowy kościoła przedłożyło projekt cesarzowej z prośbą o objęcie protektoratu nad budową, co zostało 22 marca 1899r. przychylnie przyjęte wraz z przekazaniem daru na rzecz budowy w wysokości 1000 marek. Projekt został zatwierdzony przez cesarza Wilhelma II z zaleceniami podwyższenia wieży kościelnej o 7,5m, aby była widoczna ze statków płynących po zatoce i aby zewnętrznie sopocki kościół jeszcze bardziej przypominał styl średniowieczny. Cesarz ofiarował także 2000 marek.
Nadszedł długo oczekiwany dzień wmurowania kamienia węgielnego, co nastąpiło 22 października 1899r. przy pięknej pogodzie, w dniu urodzin Jej Wysokości Cesarzowej z jej osobistym udziałem. Wmurowany dokument został własnoręcznie przez nią podpisany z dodatkową uwagą: Postanawiam, aby wybudowany kościół nosił nazwę Kościoła Zbawiciela.
Budowę powierzono przedsiębiorstwu budowlanemu, panu Lippke. Świątynia została usytuowana na Morskiej Górze niedaleko dworca kolejowego. Jednonawowy i jednowieżowy kościół w stylu południowo-niemieckiego neogotyku został wykonany z czerwonej cegły o kamiennej fasadzie. Wysokość zasadnicza nawy wynosiła 15,5m, zaś wysokość korpusu budowli do dachu 24,5m. Całość wieży od jej podstawy po szczyt osiągała 47m. Ściana szczytowa z wejściami i wieżą była zwrócona w stronę rynku. Przy bocznej ścianie wzdłuż ówczesnej ulicy Morskiej było wejście po wysokich schodach do zakrystii. Wysoki cokół i front kościoła został obłożony granitem. W kościele przewidziano 656 miejsc siedzących w nawie głównej i 128 miejsc na emporze organowej. Razem 784 miejsca siedzące wystarczały na ówczesne potrzeby. Istniała możliwość dobudowy bocznych naw, dodatkowo na 300 miejsc. Całkowity koszt budowy bez wyposażenia wewnętrznego wyniósł według kosztorysu 125 tysięcy marek.
Budowę ukończono w ustalonym terminie i już 17 września 1901r. odbyło się uroczyste poświęcenie nowego kościoła z udziałem cesarzowej Augusty Wiktorii. Dzięki wielkiej ofiarności ewangelickiej społeczności Sopotu oddany do użytku kościół był całkowicie wykończony i wyposażony. W dzwonnicy zawisły trzy dzwony o wadze 1000, 500 i 3000kg, w oknach były piękne witraże, zegar na wieży przypominał o przemijaniu czasu, organy o 22 głosach miały odtąd towarzyszyć śpiewowi wiernych, były w kościele ołtarz, ambona, ławki, żyrandole, dywany i wiele drobniejszych elementów wyposażenia. Ofiarowano nawet batutę z hebanu i kości słoniowej dla przyszłego dyrygenta chóru.
Dodatkowo na placu przed kościołem stanęła malownicza neogotycka kapliczka z ceramicznym daszkiem wspartym na czterech kolumnach, ufundowana w 1909r. przez przewodniczącego komitetu budowy kościoła Hermanna Burruckera (architektem był Gessner z Wejherowa). W pierwszych latach po zbudowaniu pełniła rolę ulicznej studzienki, dziś kryje figurę św. Wojciecha. To właśnie pod tą kapliczką spontanicznie ustawiano znicze po zamachach terrorystycznych 11 września 2001r. oraz w pamiętny wieczór odejścia Jana Pawła II do Domu Ojca, 2 kwietnia 2005r.
Posiadanie własnego, pięknego kościoła było ważnym elementem dalszego rozwoju ewangelicyzmu w Sopocie. Miasto ciągle rozwijało się jako uzdrowisko, wzrastała liczba stałych mieszkańców i letników, w tym także ewangelików. Wkrótce kościół okazał się za mały dla zaspokojenia potrzeb rosnącej parafii. Istniała możliwość rozbudowy Kościoła Zbawiciela, na którą się jednak nie zdecydowano.
Świątynia ta służyła do użytku wiernych wyznania ewangelickiego do końca II wojny światowej, kiedy to 8 maja 1945r. przekazano ją polubownie na potrzeby duszpasterstwa wojskowego Kościoła rzymskokatolickiego z przeznaczeniem na kościół garnizonowy i szkolny. W tymże roku kościół został poświęcony pod wezwaniem
św. Jerzego, a nieco później, w dniu 26 września 1959r. dzięki staraniom ówczesnego rektora ks. ppłk Wiktora Kłosowicza otrzymał drugi tytuł -
Matki Bożej Częstochowskiej.
Z pierwotnego wyposażenia kościoła zachowały się jedynie żyrandole, ławki oraz 23-głosowe
organy
pneumatyczne firmy Terletzki i Wittek z Elbląga.
W 1970r. w ramach adaptacji kościoła do wymogów liturgii Soboru Watykańskiego II zmieniono wystrój prezbiterium: usunięto drewniany ołtarz główny ustawiając marmurowy ołtarz soborowy oraz ambonkę z miedzianą postacią św. Jerzego (metaloplastyka). Wtedy też w ścianie głównej zamontowano obecne tabernakulum. Ściany prezbiterium świątyni zdobią dwa freski z lat 1953-1956 wykonane przez Zofię Baudouin de Courtenay z Częstochowy, przedstawiające cud rozmnożenia chleba oraz rzeszę polskich świętych i błogosławionych. Ponadto w prezbiterium widnieje kopia
krzyża z kościoła św. Damiana
w Asyżu oraz postacie czterech aniołów adorujących Najświętszy Sakrament, zaczerpnięte ze średniowiecznego malarstwa włoskiego autorstwa sopockiego plastyka E. Bujnickiego.
W bocznych ołtarzach zamontowano: w 1971r.
płaskorzeźbę Matki Bożej Częstochowskiej
z kaplicy historycznego statku m/s Batory oraz w 1972r. drewnianą figurę Serca Pana Jezusa dłuta W. Jędrzejczyka z Rybnika według projektu W. Ostrzałka z Katowic. Obecnie figura Serca Pana Jezusa znajduje się we wnęce w ścianie bocznej kościoła, natomiast w bocznym ołtarzu umieszczony jest ufundowany przez dobrodziejkę obraz Jezusa Miłosiernego wykonany przez malarza J. Antosza, sprowadzony z Krakowa-Łagiewnik i uroczyście poświęcony w 2007r.
Pod chórem umieszczone są cztery ołtarze, z których dwa z 1957r. - św. Barbary i św. Judy Tadeusza - są dziełem prof. B. Hofmana z Wrocławia, a pozostałe z 1962r. - św. Józefa i św. Antoniego - wykonał artysta rzeźbiarz z Sopotu B. Szawan.
W latach 1973-1976 w kościele zamontowano witraże zaprojektowane przez W. Ostrzałka z Katowic i wykonane przez krakowską firmę Renowacja. W ścianach bocznych przedstawiają one postacie: św. Wojciecha, św. Jacka Odrowąża, św. Maksymiliana Marię Kolbego, św. Kazimierza - królewicza, św. Stanisława Kostkę, bł. Czesławę - norbertankę.
Dekretem Wydziału Kultury i Sztuki w Gdańsku z dnia 12 sierpnia 1976r. niniejsza świątynia wraz ze stojącą obok kapliczką św. Wojciecha została wpisana do rejestru zabytków województwa gdańskiego. Od 2007r. kościół jest monitorowany.
Przy kościele funkcjonują dwie struktury parafialne: od 1947r. Archidiecezji Gdańskiej (terytorialna) oraz od 1991r. Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego (personalna). Obu wspólnotom patronuje św. Jerzy męczennik.
Opracował: ks. kmdr por. Zbigniew Rećko, Mariusz Nowak Źródła: W. Kwaśniak Rocznik Sopocki 1996, Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, Sopot 1996, str. 67-69 Oficjalna strona internetowa miasta Sopotu http://www.sopot.pl/
Do pobrania:
Akt erekcyjny kościoła w języku niemieckim z 1901r. Pobierz plik [PDF 1,1MB] Tłumaczenie aktu erekcyjnego kościoła z 1901r. Pobierz plik [DOC 32,0KB] Pobierz plik [PDF 26,0KB] Książka w języku niemieckim poświęcona naszemu kościołowi z 1901r. Pobierz plik [PDF 7,2MB] Aby pobrać program Adobe(R) Acrobat Reader kliknij tutaj Aby pobrać program Microsoft(R) Word Viewer kliknij tutaj |
||
Parafia Rzymskokatolicka św. Jerzego w Sopocie ul. Tadeusza Kościuszki 1 81-704 Sopot tel/fax: 058 551 05 48 email: sjerzys[małpa]diecezja.gda.pl jerzysopot[małpa]tlen.pl |
(C) Parafia Rzymskokatolicka św. Jerzego, Sopot 2006-2024 :: DHTML menu by
SmartMenus
:: Hosting by
Kylos Data Center
Strona istnieje od: 23.04.2006, 19.27 :: Ostatnia aktualizacja: 07.12.2024, 17.25 :: Online: 2 (max 191) :: Wygenerowano w: 0,014 sek. |